بر اساس گزارش‌ها، نزدیک به ۸۰۰۰ نفر در زلزله ویرانگری که روز دوشنبه ترکیه و سوریه را لرزاند، کشته و ده‌ها هزار نفر دیگر زخمی شده‌اند.
هزاران ساختمان در این دو کشور فرو ریخته و سازمان‌های امدادی نسبت به پیامدهای «فاجعه‌بار» آن در شمال غربی سوریه، جایی که میلیون‌ها نفر از مردم آسیب‌پذیر و آواره از قبل به حمایت‌های بشردوستانه متکی بودند، هشدار می‌دهند.
تلاش‌های گسترده نجات با ارائه کمک‌های جامعه جهانی در عملیات جستجو و بازیابی در جریان است. در همین حال، سازمان‌ها هشدار داده‌اند که تلفات این فاجعه می‌تواند به طور قابل توجهی افزایش یابد.
در اینجا آنچه در مورد این زلزله و دلیل مرگبار بودن آن می‌دانیم، آورده شده است.
زلزله کجا را لرزاند؟
سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS) اعلام کرد، یکی از قدرتمندترین زمین‌لرزه‌هایی که در یک قرن اخیر در این منطقه رخ داده است، در ساعات اولیه صبح دوشنبه، حوالی ساعت ۴ صبح، ساکنان را از خواب بیدار کرد. این زمین‌لرزه در ۲۳ کیلومتری (۱۴.۲ مایلی) شرق نورداغی، در استان غازی عینتاب ترکیه، در عمق ۲۴.۱ کیلومتری (۱۴.۹ مایلی) رخ داده است.
بلافاصله پس از وقوع زلزله اولیه، مجموعه‌ای از پس‌لرزه‌ها در منطقه رخ داد. طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی آمریکا، پس‌لرزه‌ای به بزرگی ۶.۷ ریشتر، ۱۱ دقیقه پس از وقوع اولین زلزله رخ داد، اما بزرگترین زلزله که ۷.۵ ریشتر قدرت داشت، حدود ۹ ساعت بعد، ساعت ۱:۲۴ بعد از ظهر، رخ داد.
آن پس‌لرزه ۷.۵ ریشتری که حدود ۹۵ کیلومتر (۵۹ مایل) شمال زلزله اولیه را لرزاند، قوی‌ترین پس‌لرزه از بین بیش از ۱۰۰ پس‌لرزه‌ای است که تاکنون ثبت شده است.
امدادگران اکنون در حال رقابت با زمان و شرایط جوی هستند تا بازماندگان را از زیر آوار در دو طرف مرز بیرون بکشند. به گفته آژانس بلایای طبیعی ترکیه، بیش از ۵۷۰۰ ساختمان در این کشور فرو ریخته است.
زلزله روز دوشنبه همچنین یکی از قوی‌ترین زلزله‌هایی بود که ترکیه در قرن گذشته تجربه کرده است - طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده، زلزله‌ای به بزرگی ۷.۸ ریشتر در سال ۱۹۳۹ شرق این کشور را لرزاند که منجر به مرگ بیش از ۳۰ هزار نفر شد.
چرا زلزله اتفاق می‌افتد؟
زلزله در تمام قاره‌های جهان رخ می‌دهد - از بلندترین قله‌های کوه‌های هیمالیا گرفته تا پست‌ترین دره‌ها، مانند دریای مرده، و مناطق بسیار سرد قطب جنوب. با این حال، توزیع این زلزله‌ها تصادفی نیست.
سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS) زلزله را اینگونه توصیف می‌کند: «لرزش زمین ناشی از لغزش ناگهانی یک گسل. تنش‌های موجود در لایه بیرونی زمین، کناره‌های گسل را به هم فشار می‌دهند. تنش افزایش می‌یابد و سنگ‌ها ناگهان می‌لغزند و انرژی را به صورت امواجی آزاد می‌کنند که از پوسته زمین عبور می‌کنند و باعث لرزشی می‌شوند که ما در هنگام زلزله احساس می‌کنیم.»
زلزله‌ها با استفاده از لرزه‌نگارها اندازه‌گیری می‌شوند، که امواج لرزه‌ای را که پس از زلزله از زمین عبور می‌کنند، ثبت می‌کنند.
بسیاری ممکن است اصطلاح «مقیاس ریشتر» را که دانشمندان قبلاً سال‌ها از آن استفاده می‌کردند، بشناسند، اما این روزها معمولاً از مقیاس شدت مرکالی اصلاح‌شده (MMI) پیروی می‌کنند که طبق گفته USGS، معیار دقیق‌تری برای اندازه‌گیری بزرگی زلزله است.
نحوه اندازه‌گیری زلزله
چرا این یکی اینقدر کشنده بود؟
عوامل متعددی در مرگبار بودن این زلزله نقش داشته‌اند. یکی از آنها زمان وقوع آن در روز است. با توجه به اینکه زلزله در اوایل صبح رخ داد، بسیاری از مردم هنگام وقوع زلزله در رختخواب خود بودند و اکنون در زیر آوار خانه‌های خود گرفتار شده‌اند.
علاوه بر این، با عبور یک سیستم آب و هوایی سرد و مرطوب از منطقه، شرایط نامساعد، تلاش‌های نجات و امدادرسانی در دو سوی مرز را به طور قابل توجهی دشوارتر کرده است.
دمای هوا همین الان هم به شدت پایین آمده، اما پیش‌بینی می‌شود تا چهارشنبه چند درجه زیر صفر برود.
به گفته بریتلی ریتز، هواشناس ارشد سی‌ان‌ان، در حال حاضر منطقه‌ای با فشار کم بر فراز ترکیه و سوریه قرار دارد. با عبور این منطقه، «هوای به طور قابل توجهی سردتر» از مرکز ترکیه به پایین خواهد آمد.
پیش‌بینی می‌شود دمای هوا در غازی عینتاب صبح چهارشنبه منفی ۴ درجه سانتیگراد (۲۴.۸ درجه فارنهایت) و در حلب منفی ۲ درجه باشد. این پیش‌بینی برای روز پنجشنبه به ترتیب به منفی ۶ درجه و منفی ۴ درجه سانتیگراد کاهش می‌یابد.
فخرالدین کوجا، وزیر بهداشت ترکیه، گفت که شرایط از قبل رسیدن تیم‌های امدادی به منطقه آسیب‌دیده را با چالش مواجه کرده است و افزود که بالگردها به دلیل هوای نامساعد قادر به پرواز در روز دوشنبه نبودند.
با وجود این شرایط، مقامات از ساکنان خواسته‌اند که برای حفظ امنیت خود، ساختمان‌ها را ترک کنند، زیرا نگران پس‌لرزه‌های بیشتر هستند.
با توجه به خسارات بسیار زیاد در هر دو کشور، بسیاری شروع به پرسیدن سوالاتی در مورد نقشی که زیرساخت‌های ساختمانی محلی ممکن است در این فاجعه داشته باشند، کرده‌اند.
کیشور جایسوال، مهندس سازه سازمان زمین‌شناسی آمریکا، روز سه‌شنبه به سی‌ان‌ان گفت که ترکیه در گذشته زلزله‌های قابل توجهی را تجربه کرده است، از جمله زلزله سال ۱۹۹۹ که ...جنوب غربی ترکیه را هدف قرار دادو بیش از ۱۴۰۰۰ نفر را کشت.
جایسوال گفت بسیاری از بخش‌های ترکیه به عنوان مناطق لرزه‌خیز با خطر بسیار بالا تعیین شده‌اند و به همین دلیل، مقررات ساخت و ساز در این منطقه به این معنی است که پروژه‌های ساختمانی باید در برابر این نوع رویدادها مقاومت کنند و در بیشتر موارد - اگر به درستی انجام شوند - از فروریختن فاجعه‌بار جلوگیری کنند.
اما جایسوال گفت که همه ساختمان‌ها مطابق با استانداردهای لرزه‌ای مدرن ترکیه ساخته نشده‌اند. نقص در طراحی و ساخت و ساز، به ویژه در ساختمان‌های قدیمی‌تر، به این معنی است که بسیاری از ساختمان‌ها نمی‌توانند در برابر شدت تکان‌ها مقاومت کنند.
جایسوال گفت: «اگر این سازه‌ها را برای شدت لرزه‌ای که ممکن است در طول عمر طراحی خود با آن مواجه شوند، طراحی نکنید، ممکن است عملکرد خوبی نداشته باشند.»
جایسوال همچنین هشدار داد که بسیاری از سازه‌های باقی‌مانده ممکن است «به دلیل دو زلزله شدیدی که قبلاً شاهد آن بوده‌ایم، به طور قابل توجهی ضعیف شده باشند. هنوز احتمال کمی وجود دارد که پس‌لرزه‌ای به اندازه کافی قوی رخ دهد تا آن سازه‌های فرسوده را فرو بریزد. بنابراین در طول این پس‌لرزه، مردم باید در دسترسی به سازه‌های ضعیف برای این عملیات نجات بسیار مراقب باشند.»
زمان ارسال: فوریه-08-2023
